Zjawisko presupozycji z punktu widzenia teorii aktów mowy

Abstract

DOI: https://doi.org/10.26333/sts.xxxvi2.05

Artykuł jest próbą opisu presupozycji w sensie Strawsona przy użyciu aparatury pojęciowej teorii aktów mowy. Porównanie dwóch pojęć, presupozycji propozycjonalnej Strawsona z presupozycją jako warunkiem przygotowawczym mocy illokucyjnej, prowadzi do wniosku, iż są to zupełnie różne pojęcia. Tymczasem w świetle intuicji językowej, dodatkowo opartej na pracy Austina (1962), wydaje się, że istnieje tylko jeden rodzaj presupozycji: warunki przygotowawcze. To oznaczałoby, iż presupozycja propozycjonalna presuponowana przez dane zdanie jest, w pewnym sensie, redukowalna do warunku przygotowawczego czynności illokucyjnej wykonywanej przez wypowiedzenie tego zdania. Ta hipoteza jest tutaj uzasadniana przez podanie przykładów presupozycji propozycjonalnych, presuponowanych przez zdania używane do wykonania elementarnych aktów illokucyjnych różnych typów.

PDF (Polski)

References

Ajdukiewicz, K. (1938). Zdania pytajne. W K. Ajdukiewicz, Logiczne podstawy nauczania (s. 15–21). Warszawa, Wilno: Nasza Księgarnia.

Ajdukiewicz, K. (1958). Le problème du fondement des propositions analytiques [Zagadnienie uzasadnienia zdań analitycznych]. Studia Logica, 8, 259–272.

Austin, J. L. (1962). How To Do Things With Words. Oxford: OUP.

Beaver, D. I. (1997). Presupposition. W J. van Benthem, A. G. B. ter Meulen (Red.), Handbook of Logic and Language (s. 939–1008). Cambridge: MIT, North Holland.

Frege, G. (1967). Sens i nominat. W: J. Pelc (red.), Logika i Język (s. 225–251). Warszawa: PWN.

Han, Ch., Hedberg, N. (2008). Syntax and Semantics of It-Clefts: A Tree Adjoining Grammar Analysis. Journal of Semantics, 25(4), 345–380.

Karttunen, L. (1973). Presuppositions of Compound Sentences. Linguistic Inquiry, 4(2), 169–193.

Karttunen L., Peters S. (1979). Conventional Implicature. W Ch.-K. Oh., D. A. Dinneen (Red.), Syntax and Semantics, Volume 11. Presupposition (s. 1–56). New York: Academic Press.

Kracht, M. (1994). Logic and Control: How They Determine the Behaviour of Presupposition. W J. van Eijck, A. Visser (Red.), Logic and Information Flow (s. 89–111). Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.

Kripke, S. A. (2009). Presupposition and Anaphora: Remarks on the Formulation of the Projection Problem. Linguistic Inquiry, 40(3), 367–386.

Levinson, S. (2010). Pragmatyka. Warszawa: PWN.

Malinowski, J. (2004). Strawsonian Presuppositions and Logical Entailment. Logique and Analyse, Nouvelle Série, 47(185/188), 123–138.

Nowak, M. (2000). Złożone akty illokucyjne. Zeszyty Naukowe WSHE w Łodzi, Logika i Filozofia, 2, 35–75.

Searle J. R. (1975), A Taxonomy of Illocutionary Acts. W K. Gunderson (Red.), Language, Mind, and Knowledge (Minnesota Studies of Philosophy of Science, Vol. VII, s. 344–359). Minneapolis: University of Minnesota Press.

Searle, J. R. (1977). A Classification of Illocutionary Acts. W A. Rogers, B. Wall, J. P. Murphy (Red.), Proceedings of the Texas Conference on Performatives, Presuppositions and Implicatures (s. 27–45). Arlington USA.

Searle, J. R. (1985). Czynności mowy. Warszawa: PAX.

Searle, J. R. (1995). The Construction of Social Reality. NY: The Free Press.

Searle, J. R. (2010). Umysł. Krótkie wprowadzenie. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Searle, J. R., Vanderveken, D. (1985). Foundations of Illocutionary Logic. Cambridge: Cambridge University Press.

Strawson, P. F. (1950). On Referring. Mind, 59(235), 320–344.

Strawson, P. F. (1952). Introduction to Logical Theory. Methuen: CUP.

Vanderveken, D. (1990). Meaning and Speech Acts, Volume I: Principles of Language Use. Cambridge University Press.

Witek, M. (2021). Illocution and Accommodation in the Functioning of Presumptions, Synthese, 198, 6207–6244.