Abstrakt
DOI: http://doi.org/10.26333/sts.xxxii1.03
NATALIA ŻYLUK,MARIUSZ URBAŃSKI,DOROTA ŻELECHOWSKA
MODELOWANIE ROZUMOWAŃ ABDUKCYJNYCH:PRZYPADEK GRY TAKIE ŻYCIE
S T R E S Z C Z E N I E: Prezentujemy dwa formalne narzędzia służące do modelowania rozumowań, za pomocą których rozwiązywane są szczególnego rodzaju problemy abdukcyjne. Pierwszy model, osadzony w formalizmie logiki pytań, bazuje na pojęciu słabej implikacji erotetycznej. Drugi model wykorzystuje relacje zawężania i odsiewania definiowane za po-mocą logiki pytań, semantyki sytuacyjnej i pojęcia relewancjiwątku. Na przykładzie analizy rozgrywek w grę Takie Życie pokazujemy, że oba modele adekwatnie charakteryzują dane empiryczne.
Bibliografia
Ajdukiewicz, K. (1965). Logika pragmatyczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ciardelli, I. (2016). Questions in Logic. Amsterdam: Institute for Logic, Language and Computation.
Ciesielski, K. (2017). Modelowanie i analiza rozumowań abdukcyjnych na przykładzie gry Takie Życie (niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Psychologii.
Donnelly, M. B., Sisson, J. C., Woolliscroft, J. O. (1990). The Reliability of a Hypothesis Generation and Testing Task. Medical Education, 24(6), 507– 511.
Frege, G. (1892). Über Sinn und Bedeutung. Zeitschrift für Philosophie und philosophische Kritik, 100(1), 25–50.
Gabbay, D. M., Woods, J. (2005a). The Reach of Abduction. Insight and Trial. New York: Elsevier.
Gabbay, D. M., Woods, J. (2005b). The Practical Turn in Logic. W: D. M. Gabbay, F. Guenthner (red.), Handbook of Philosophical Logic (s. 15–122), t. 13. Dordrecht: Springer.
Gołaś, A. (2016). Formalna rekonstrukcja zmian stanów epistemicznych podmiotu na przykładzie rozgrywek w Takie Życie (niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Psychologii.
Guilford, J. P. (1956). The Structure of Intellect. Psychological Bulletin, 53(4), 267–293.
Hintikka, J. (1999). Inquiry as Inquiry: A Logic of Scientific Discovery. Dordrecht, London: Kluwer Academic Publishers.
Kubiński, T. (1971). Wstęp do logicznej teorii pytań. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kwon, Y. J., Jeong, J. S., Park, Y. B. (2005). Roles of Abductive Reasoning and Prior Belief in Children’s Generation of Hypotheses about Pendulum Motion.
W: M. R. Matthews et al. (red.), The Pendulum (s. 363–376). Dordrecht: Springer Netherlands.
Łukasiewicz, J. (1920). O logice trójwartościowej. Ruch Filozoficzny, 5, 170–171.
Łupkowski, P., Urbański, M., Wiśniewski, A., Błądek, W., Juska, A., Kostrzewa, A., Pankow, D., Paluszkiewicz, K., Ignaszak, O., Urbańska, J., Żyluk, N., Gajda, A., Marciniak, B. (2017). Erotetic Reasoning Corpus Architecture: Components, Tags, Annotation. Journal of Language Modelling, 5(3), 607–631.
Mirza, N. A. (2015). Effects of Abductive Reasoning Training on Hypothesis Generation Abilities of First and Second Year Baccalaureate Nursing Students (niepublikowana praca doktorska). McMaster University.
Peirce, C. S. (1931–1958). Collected Works. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Purver, M., Ginzburg, J., Healey, P. (2003). On the Means for Clarification in Dialogue. W: J. C. J. Van Kuppevelt, R. W. Smith (red.), Current and New Directions in Discourse and Dialogue (s. 235–255). Dordrecht: Springer.
Sinnott, J. D. (1989). A Model for Solution of Ill-structured Problems: Implications for Everyday and Abstract Problem Solving. W: J. D. Sinnott (red.), Everyday Problem Solving: Theory and Applications (s. 72–99). New York: Praeger.
Stenning, K., van Lambalgen, M. (2008). Human Reasoning and Cognitive Science. Cambridge, MA: The MIT Press.
Thagard, P., Shelley, C. P. (1997). Abductive Reasoning: Logic, Visual Thinking and Coherence. W: D M.-L.alla Chiara, K. Doets, D. Mundici, J. van Benthem (red.), Logic and Scientific Methods (s. 413–427). Dordrecht: Kluwer AP.
Urbański, M. (2009). Rozumowania abdukcyjne, modele i procedury. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Urbański, M. (2011). Logic and Cognition: Two Faces of Psychologism. Logic and Logical Philosophy, 20, 175–185.
Urbański, M. (w druku). Abduction: some Conceptual Issues. Logic and Logical Philosophy.
Urbański, M., Żyluk, N. (2016). Sets of Situations, Topics, and Question Relevance. Raport badawczy. Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Urbański, M., Żyluk, N., Paluszkiewicz, K., Urbańska, J. (2016). A Formal Model of Erotetic Reasoning in Solving Somewhat Ill-Defined Problems. W: D. Mohammed, M. Lewiński (red.), Argumentation and Reasoned Action. Proceedings of the 1st European Conference on Argumentation, Lisbon, 2015. Vol. II (s. 973–983). London: College Publications.
Van Kuppevelt, J. (1991). Discourse Structure, Topicality and Questioning. Journal of Linguistics, 31(1), 109–147.
Wiśniewski, A. (1995). The Posing of Questions. Logical Foundations of Erotetic Inferences. Dordrecht: Springer.
Wiśniewski, A. (1997). Logika a zbiory sytuacji. W: R. Kubicki, P. Zeidler (red.), Od logiki do estetyki. Prace dedykowane Profesorowi Włodzimierzowi Ławniczakowi (s. 13–25). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Wiśniewski, A. (2013). Questions, Inferences, and Scenarios. London: College Publications.
Żarnecka-Biały, E. (1995). Historia logiki dawniejszej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Żyluk, N. (2016). Semantyka sytuacyjna i logika pytań w analizie rozwiązań zadań abdukcyjnych na przykładzie gry Takie Życie (niepublikowana praca magisterska). Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Psychologii.